MỘT KHÚC SÔNG TRÀ
TRỌNG VÀ ÔNG NGỌAI
XƠ NHUNG
PHAO CỨU SINH
MẸ ƠI!
PHƯƠNG KHÙNG
NGHIỆP DIỄN VIÊN
NÉT PHẤN TỪ HẠNH
NGÔI NHÀ 150 NGƯỜI
NGHỆ SĨ HỮU THÀNH
MẠCH NỐI
TIẾNG ĐÀN BẦU
TRÊN ĐỈNH MỒ CÔI
Phương khùng là một trong những câu chuyện đời thường, giản dị, chân thật và mộc mạc đến xúc động lòng người như vậy...phim đã xứng đáng với giải thưởng Cánh diều vàng duy nhất của Hội Điện Ảnh VN-2007.
** "Phương khùng" - phim ngắn, nhưng đầy xót đắng ( báo NLĐ )
"Trong thế giới của người khùng, dường như không có sự mỉa mai, cho dù họ nhận sự mỉa mai từ phía người "khôn". Mở đầu cho phim là một câu "triết lý" như thế của Nguyễn Anh Tuấn. Phim không có lời bình, người xem chỉ "đi theo" dấu chân tác giả cùng nhân vật của mình. Hết lặn biển để kiếm cua cá qua ngày, Phương chuyển sang mò sắt vụn, tối trở về trú trong một góc chợ tồi tàn cùng những người đồng cảnh. Thân mình lo chưa xong, Phương "khùng" còn "bao cơm" luôn một người cùng cảnh là Bình "điên" và cu Trung 13 tuổi mồ côi. Nguyễn Anh Tuấn đã khai thác triệt để cái phần lóe sáng, phần minh triết nhất của nhân vật bằng những cú bấm máy vừa tinh tế, lại vừa hồn nhiên.
Không một lời bình, nhưng những gì mà Phương "khùng" cùng những người hàng xóm tốt bụng ở Sa Huỳnh đối xử với nhau đã nói lên tất cả. "Tôi mong dành dụm ít tiền làm vốn để khi già về quê đi bán vé số. Nếu có chết thì cũng chết ở quê mình" - Phương "khùng" đã nói những câu không hề "khùng" chút nào như thế với tác giả. Đó cũng là một thông điệp khác mà Nguyễn Anh Tuấn muốn gửi đến người xem.
Về cách sống thật thà, chất phác của Phương - một người đàn ông 45 tuổi , cho dù hơi hơi có vẻ gì như bị ...khìn khìn này , bởi anh vẫn biết người đời thường trêu chọc mình bằng cái tên gọi Phương khùng, hơi ý mỉa mai-nhưng anh không bao giờ lấy đó làm điều...mà vẫn vui vẻ, vẫn hồn nhiên ,vẫn tận tụy sống ...làm người tử tế.Ta sẽ thấy là cách sống đó luôn được sự yêu mến của mọi người xung quanh...Những con người bất hạnh nhưng vẫn giữ được phẩm giá, và hơn hết họ luôn tự lực bản thân để sống...
Hãy nghe những lời bộc bạch chân thành của anh :
..." VÀ ĐI ĐÂU THÌ GIÀ CŨNG NÊN TRỞ VỀ QUÊ HƯƠNG MÌNH "....
Sâu thẳm trong con người bị gọi là "khùng" ấy là một tâm hồn biết yêu thương, biết cưu mang những người cùng cảnh ngộ, biết vượt lên hoàn cảnh, vượt lên số phận để tồn tại với một ước mơ đơn giản: "mong dành dụm ít tiền để khi già về quê bán vé số".(về nơi cha mình, mẹ mình, ông ngọai mình đã từng sống và chết ở đó--> theo lời kể của Anh ) câu chuyện phim được diễn giải bằng hình ảnh rất xúc động về một nhân vật tuy bị thiệt thòi nhiều trong cuộc sống, bị coi như một con người ...không bình thường , nhưng biết sống ra một con người, mà theo tôi : so với anh, thì nhân cách của một số người được coi là khôn ngoan, là thông minh tài giỏi...vẫn kém anh xa.!!!
** Những câu chuyện khác, ĐỂ GIÓ CUỐN ĐI , nói về nghị lực của một người thanh niên tàn nhưng không phế...Anh tên VINH, bị tai nạn từ nhỏ nên chỉ còn một cánh tay, anh đi dạy học kiếm sống, dạy đàn cho trẻ em trường mù, và anh còn là một nghệ sĩ đàn GUITARE và HARMONICA rất điêu luyện, thể hiện những tình khúc Trịnh Công Sơn thật tuyệt vời không hề thua kém những nghệ sĩ khác, anh đã sống bằng chính khả năng vươn lên của mình, bằng chính sức lao động chân chính của một người khuyết tật...Những lời hát của anh và đám học trò mù nhỏ bé trong phim cứ mênh mang trong lời ru của gió : " Sống trong đời sống, cần có một tấm lòng, để làm gì em biết không? Để gió cuốn đi...để gió cuốn đi...để gió cuốn đi...."
** Phim MỘT KHÚC SÔNG TRÀ - Hình ảnh con sông quê hương trong lòng tác giả vẫn luôn đậm dấu ấn của một làng quê nghèo, nhưng con người sống bình dị, vất vả khổ cực, lao động chăm chỉ, kiếm sống từng ngày, từng ngày, với những nghề thời vụ như đãi sỏi cát, mò cua bắt ốc, đánh bắt cá tôm...nhưng cái tình đối với nhau là hết sức chân thật, hết sức nghĩa tình...như người vợ trong phim luôn luôn gắn bó với người chồngcủa mình, trong mối duyên nghèo khó..."đi đâu cho thiếp theo cùng, đói no thiếp chịu, lạnh lùng thiếp cũng cam "...
** Phim TRỌNG VÀ ÔNG NGỌAI, kể về một người ông ngọai hết lòng thương yêu, chăm sóc cho đứa cháu bất hạnh bị chính cha mẹ ruột bỏ rơi, dù rằng chính ông cũng không đủ sức khỏe để tự lo cho bản thân ông vì tuổi già, sức yếu, nhưng tình thương cháu đã khiến cho ông làm được tất cả mọi việc lao động kiếm sống nặng nhọc như chặt cây kiếm củi, trồng trọt, hái lượm, cơm nước, giặt giũ ...cho cháu ông được yên tâm học hành...khi cháu vào học nội trú ...xa nhà, những lúc tranh thủ về thăm ông, làm thay ông những công việc nặng nhọc, chăm sóc sức khỏe cho ông mình....lúc phải trở về trường, bước chân chàng trai nghèo khó ấy nặng nề như không thể cất lên được, vì những nỗi niềm lo toan cho ông ngọai phải vò vỏ một mình khi vắng cháu...Những lúc hàn huyên ngắn ngũi, gặp nhau sau nhiều ngày xa cách, dù chỉ là lên thành phố học, hai ông cháu lại nước mắt chứa chan....
** Phim PHAO CỨU SINH , kể về một gia đình nghèo nhưng hết sức nhân hậu, sống dứơi chân cầu Bình Lợi, dòng sông nổi tiếng nước chảy xiết và sâu, người chồng thường được người ta thương mến đặt cho biệt danh là Ông Tư cứu hộ...ông đã cứu biết bao nhiêu con người, với những nỗi niềm khác nhau, kể cả là cứu vớt những người ...chết trôi trên sông vô thừa nhận, để lo cho họ được nơi yên nghỉ cuối đời...
** Phim MẸ ƠI!, một tiếng kêu bi thiết, tuyệt vọng, ai óan...đầy tính trắc ẩn về số phận những đứa trẻ thơ vô tội, chưa kịp mở mắt chào đời, đã phải tức tửi, cay đắng, oan khuất...mà giả từ cuộc sống...vì những lỗi lầm của chính những người là cha, là mẹ của chúng.Và có thể còn là lỗi lầm của những ai nữa ???
Đây là một phim rất lạ, mang tính thể nghiệm, tìm tòi rất công phu của tác giả.Những cú máy quay đặc biệt, tạo hiệu ứng chông chênh, chao đảo, sự gấp khúc và sự gãy vụn...những âm thanh thê thiết ...lan tỏa...vang vọng...dội ngựơc...như tiếng kêu hốt hỏang của những đứa trẻ thơ bị bứt lìa đột ngột khỏi vòng tay của "mẹ hiền "??? tác giả đã nói về những nỗi ẩn ức , những sự đau đớn ( nếu như mà có thể nói hộ cho chúng ) - những đứa chưa kịp khóc chào đời, thì đã phải khóc để chia tay cuộc sống...
Trong nghĩa trang hoang vắng, cô đơn và lạnh lẽo vì không ai thăm viếng, trông nom, vẫn có những con người cũng "kỳ lạ", dành trọn sự quan tâm, chăm sóc cho những đứa trẻ bất hạnh...Rồi những nén nhang cắm vội, những tiếng khóc thút thít trong lén lút như vụng trộm...của những người mẹ trẻ lỡ lầm, họ cũng có lúc biết đau xót cho núm ruột mình đã hắt hủi, vứt bỏ....nên quay trở về thăm...khi có, khi không....còn những người cha, họ ở đâu rồi??? trong cái thế giới đảo điên này???
** Phim XƠ NHUNG - Một Ma soeur hiền hậu, bao dung, từng chăm sóc , nuôi nấng và gầy dựng cho biết bao nhiêu đứa trẻ , khi chúng đã bị người đời và chính cha mẹ chúng hắt hủi, bỏ rơi...từ lúc tuổi soeur còn thanh xuân, cho mãi đến khi mái đầu ngã bạc, soeur cũng quên cả sức khỏe của mình chỉ để cống hiến cho tha nhân...." Không là mẹ nhưng chúa chan tình mẹ..."
** Phim NÉT PHẤN TỪ HẠNH - Kể về một thầy giáo nghèo nhưng đầy lòng nhân hậu, chăm sóc, dạy dỗ cho biết bao nhiêu trẻ em nghèo khó...không hề tự tư tự lợi, không hề vì bản thân mình hay đòi hỏi thù lao công sức, ngược lại , mỗi khi bọn trẻ ấm đầu, bệnh tật, anh chăm lo cho chúng như chính con cái của mình...Những giọt nước mắt trẻ thơ, những khuôn mặt non nớt mếu máo khóc khi thầy bị bệnh không đến lớp...là những hình ảnh sống động, đi vào lòng người xem hết sức chân thật, và hết sức lắng đọng...
** Phim NGHIỆP DIỄN VIÊN, nói về người nghệ sĩ nhân dân HỒ KIỂNG, cống hiến hết mình cho nghiệp diễn, không mong muốn gì hơn, vì biết " tri thiên mệnh "...chỉ cố hết sức để lại một chút gì cho cuộc đời này, sau khi mình về cõi hư vô....
** Phim NGHỆ SĨ HỮU THÀNH, NGÔI NHÀ 150 NGƯỜI , MẠCH NỐI, TIẾNG ĐÀN BẦU...vẫn kể về những con người sống hết sức trong sáng , vô vụ lợi , không hề biết tính tóan thiệt hơn cho riêng bản thân mình trong cuộc đời ....
** Phim TRÊN ĐỈNH MỒ CÔI , kể về một con người lạ lùng, đã bỏ phố lên rừng, sau khi anh đã hòan thành nghĩa vụ quốc tế, trở về với cuộc sống đời thường, anh tạo lập cơ ngơi trong cảnh heo hút , nghèo nàn của núi rừng, một thân một mình cùng người mẹ già nay đau mai yếu.....ấy vậy mà anh lại còn cưu mang những ....12 đứa trẻ đã từng bị chính cha mẹ ruột của chúng bỏ rơi, tuy anh chưa từng làm cha, nhưng tình cảm người cha anh lo cho đám con côi , không hề kém bất kỳ một người cha ruột thịt nào, có khi còn hơn cả như vậy....anh vừa làm lụng, vừa nuôi nấng, vừa chăm sóc những đứa trẻ thơ từ lúc chúng bị vứt bỏ, bị hắt hủi, lạc lòai...anh làm lay động được những tấm lòng nhân hậu khác như: người em, người chị , rồi cả người mẹ già tuổi cao sức yếu của anh...ngày đêm cơm nước, nấu nướng, chăm sóc từng miếng ăn , từng giấc ngủ ...cho lũ trẻ...
Rồi anh ngày một già đi, cơ hội lấy một người vợ, có những đứa con ruột thịt của mình, có một gia đình bình thường như bất kỳ người đàn ông nào khác...anh cũng để trôi qua ...vì anh không chắc mà cũng không gặp được người phụ nữ nào chịu đựng được cuộc sống như thế , mà không khỏi so bì thân phận....
*********
Buổi chiếu phim kết thúc, người xem như còn bàng hòang ....thì đã có những nhân vật- những con người đó thật sự xuất hiện như những đóa hoa đẹp nhất của đời thường....những tiếng vỗ tay cỗ vũ động viên, những bó hoa tươi thắm được những người có trách nhiệm cao nhất trong trường , trao tặng cho khách mời của buổi giao lưu - những con người đã biết chọn cho mình một cách sống thật đẹp...
VÀ RỒI NHỮNG TRÁI TIM ĐÃ KẾT NỐI NHỮNG TRÁI TIM YÊU THƯƠNG LẠI GẦN NHAU....Đại diện Báo CA.TP HCM đã sẳn lòng tài trợ cho những người nghèo mà tấm lòng không hề nghèo nói trên, để họ có thêm số tiền lớn làm việc từ thiện, giúp đỡ cho những mảnh đời bất hạnh....
Còn những người làm cha, làm mẹ, đang tâm dứt bỏ núm ruột của mình, quăng vào cuộc đời này những sinh linh bé nhỏ , yếu đuối, bất hạnh.....để mãi mê chạy theo những thứ tầm thường , giả dối,vô lương....mà không một chút chạnh lòng sao ???
Rồi những người khôn ngoan , lanh lợi, tỉnh táo...được hưởng nhiều ( hoặc quá nhiều ) sự ưu đãi của cuộc đời ( có khi họ không hề xứng đáng được như thế ), sao không tỏ chút lòng hào phóng , trả lại cho cuộc đời một chút gì đó , nhằm san sẽ yêu thương, mà chỉ mảng nghỉ đến danh , lợi, tiền ,quyền, vật chất, xa hoa...có khi còn ...mạnh dạn chà đạp lên tình người, quay lưng lại với cộng đồng, không một chút lòng nhân ái, tính hướng thiện....không một lần nào trong cuộc đời, cảm thấy xót xa, ray rứt vì những việc làm sái quấy của chính mình sao ??? 
